Hệ thống báo cháy gồm tập hợp các thiết bị có nhiệm vụ phát hiện và báo động sớm khi có tai nạn cháy nổ xảy ra. Qúa trình báo động sớm cực kì quan trọng và cần thiết, giúp con người có nhiều thời gian tiến hành các hoạt động đối phó cần thiết như bố trí lực lượng chữa cháy, sơ tán dân cư, bảo vệ đồ đạc,…Việc phát hiện ra cháy nổ có thể được tự động hóa và các thiết bị phải hoạt động 24/24 giờ để đưa ra những cảnh báo kịp thời.
Cơ chế hoạt động của hệ thống báo cháy là thông qua các cảm biến rất nhạy với nhiệt, khói và ngọn lửa là đầu báo khói, đầu báo nhiệt. Sau đó chúng truyền tín hiệu về tủ báo trung tâm.
Tủ trung tâm sẽ xử lý thông tin nhận được, xác định vị trí nơi xảy ra vụ cháy và truyền thông tin đến các thiết bị đầu ra. Chuông, còi, đèn báo cháy – các thiết bị này sẽ phát tín hiệu âm thanh, ánh sáng để mọi người xung quanh nhận biết.
Trong đa số các hệ thống phòng cháy, chữa cháy, thiết bị báo cháy còn giúp kích hoạt hệ thống chữa cháy hoạt động ngay sau đó.
Đi cùng mộ hệ thống báo cháy chính là các hệ thống chữa cháy được lắp đặt đầy đủ và đúng quy định của pháp luật. Tùy vào địa hình của từng khu vực và quy mô của các công trình mà chọn hệ thống chữa cháy phù hợp.
Hiện nay, ở Việt Nam và trên thế giới đang sử dụng các hệ thống chữa cháy cơ bản như: hệ thống sprinkler sử dụng nước, hệ thống chữa cháy bằng bọt (bình chữa cháy bột, bình chữa cháy bọt Foam), hệ thống chữa cháy khí (bình chữa cháy CO2),… Mỗi loại lại có một kiểu thiết kế và các thiết bị đi kèm tương ứng.
Chưa khi nào, việc thi công – lắp đặt hệ thống PCCC lại trở thành một nhu cầu bức thiết như hiện nay. Khi mà tình hình cháy nổ xảy ra ngày một phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng cả về người và tài sản. Bên cạnh đó, các công trình nhà ở, chung cư, cao ốc đua nhau mọc lên san sát, thì việc lắp đặt các hệ thống PCCC càng đóng vai trò quan trọng.
Việc lắp đặt hệ thống PCCC là điều cần thiết giúp chúng ta chủ động đề phòng, cảnh báo, xử lý đám cháy một cách nhanh nhất. Khi trang bị một hệ thống PCCC khép kín, tự động sẽ mang lại tâm lý an toàn cho con người khi biết mình đang được bảo vệ. Việc bảo trì bảo dưỡng cũng được kiểm tra định kỳ, không tiêu tốn các khoản phụ khác hoặc phải huy động nhiều người thường trực.
Với mỗi một công trình thi công – lắp đặt hệ thống PCCC, BATFire đều thực hiện nghiêm ngặt theo tuần tự các bước trong quy trình nhằm đảm bảo tiến độ thi công hiệu quả với chủ đầu tư. Tùy theo từng công trình sẽ có bản thiết kế khác nhau, thiết kế xây dựng khác nhau đòi hỏi lắp đặt một hệ thống PCCC sao cho phù hợp với quy mô, lĩnh vực sản xuất của chủ đầu tư.
Sau đây là quy trình các bước thi công:
1. Khái niệm chung về hệ thống báo cháy tự động.
Hệ thống báo cháy tự động là hệ thống thiết bị tự động phát tín hiệu cháy và thông báo khu vực cháy. Hệ thống báo cháy gồm các thiết bị: Trung tâm báo cháy, đầu báo cháy tự động, nút ấn, chuông, đèn báo cháy, các modul điều khiển, dây dẫn nguồn, ống PVC bảo vệ dây dẫn, nguồn cung cấp.
2 . Nội dung lắp đặt
- Dùng hệ thống báo cháy tự động để giám sát các khu vực của công trình.
- Tại các khu vực của tào nhà: Sử dụng đầu báo cháy tự động kết hợp sử dụng hệ thống báo cháy bằng tay thông qua nút nhấn báo cháy được đặt đều trong các vị trí thuận tiện như hành lang thoát hiểm…
- Tại khu vực văn phòng, dùng thiết bị báo cháy tự động (đầu báo cháy khói quang điện, đầu báo nhiệt gia tăng) kết hợp với báo cháy bằng tay, đảm bảo các khi xảy ra cháy tại bất cứ khu vực nào thì đám cháy đó cũng được phát hiện sớm và kịp thời.
- Tín hiệu cháy được tủ trung tâm sử lý và phát tín hiệu thông qua hệ thống loa báo tại tủ trung tâm, hệ thống chuông và đèn báo cháy được lắp tại tất cả các khu vực thuận tiện cho con người quan sát và nhận thông tin nhanh nhất. Chuông và đèn báo cháy được lắp đặt cách trần nhà 40 cm và 50 cm để đảm bảo mỹ quan cho công trình đồng thời phát huy tối đa được tốc độ truyền âm thanh trong nhà xưởng cũng như toàn bộ công trình.
CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA TỪNG THIẾT BỊ
Trung tâm xử lý chính :
Là bộ phận tạo thành tuyến liên kết với nhau giữa các thiết bị của hệ thống báo cháy . Trung tâm xử lý tín hiệu báo cháy được đặt tại phòng kỹ thuật tầng hầm . Đây là một phần bộ phận chính , có nhiệm vụ nhận và xử lý các tín hiệu báo cháy , các tín hiệu sự cố kỹ thuật và hiển thị các thông tin về hệ thống .
a) Đầu báo khói
Đầu báo khói là thiết bị trực tiếp giữ vai trò giám sát , phát hiện dấu hiệu có khói xuất hiện và gửi tín hiệu về trung tâm xử lý . Thời gian tác động của các đầu báo khói không lớn hơn 30 giây . Mật độ khói của môi trường có tác dụng đến đầu báo khói từ 5% đến 20% .
Là loại đầu báo không cảm ứng khói . Nó sẽ cảm ứng hiện tượng bầu không khí xung quanh gia tăng nhiệt độ một cách đột ngột , khoảng 5oC / phút . Nó sẽ phát hiện tình trạng nhiệt độ không khí bất thường này và phát tín hiệu báo động gửi về trung tâm xử lý .
Là loại thiết bị thực hiện việc báo cháy bằng tay khi có người phát hiện sự cố cháy , trong trường hợp khẩn cấp được lắp đặt tại những nơi thuận tiện để con người có thể dễ dàng nhìn thấy và tác động vào khi có sự cố .
Khi xảy ra sự cố cháy , chuông sẽ báo động với cường độ 90ddB tại vị trí cách 1m , chuông báo cháy được đặt ở những nơi có người trực thường xuyên và nhiều người qua lại để thông báo và yêu cầu mọi người tham gia chữa cháy , thoát nạn .
e) Nguồn điện
Để đảm bảo hệ thống báo cháy làm việc liên tục khi mất điện hoặc có cháy , ngoài nguồn điện chính xoay chiều ( AC ) lấy từ lưới điện quốc gia , trung tâm báo cháy được trang bị một bộ nguồn dự phòng nhằm đảm bảo cho hệ thống làm việc 24 giờ liên tục khi mất điện trong trạng thái giám sát bình thường và trong 3 giờ khi có sự cố cháy .
f) Đèn chớp báo cháy
Đèn báo cháy được đặt trên cao cùng với chuông để thông báo cho người đang ở khu vực xung quanh biết được chính xác khu vực bị cháy . Điều này có ý nghĩa quan trọng , vì trong lúc bối rối do sự cố cháy , thì người sử dụng cần phân biệt rõ ràng vị trí nơi xảy ra sự cố để xử lý kịp thời .
g) Các yếu tố liên kết
Gồm các linh kiện , hệ thống cáp và dây tín hiệu ,
- Phân bổ vùng lắp đặt báo cháy: Thi công theo bản vẽ đã được thẩm duyệt về mặt PCCC.
Tủ trung tâm báo cháy (Fire Alarm Control Panel)
- Khi xảy ra báo động cháy, nó sẽ xác định chính xác vị trí xảy ra cháy. Trung tâm báo cháy được lắp đặt trên tường không có nguy cơ cháy nổ, nơi có người thường trực thường xuyên, cách mặt sàn từ 0.8 mét đến 1.0 mét.
Chuông báo tự động ( Fire Alarm Bell)
- Ở dọc các hành lang, nơi có số người thường qua lại, có thể lắp đặt chuông báo động, công tắt kéo khẩn (Full Station)( xem vùng đó là nơi công cộng theo NFPA 72E). Thiết bị báo động bằng âm thanh (chuông, loa..) có cường độ âm thanh lớn hơn 100db (ở khoảng cách 1m).
- Là thiết bị báo động khi có cháy, đặt ở nơi có người trực thường xuyên và nơi có nhiều người qua lại nhằm thông báo di chuyển và yêu cầu mọi người có trách nhiệm tham gia chữa cháy.
- Đặt tại cao độ 2.8 – 3.5m so với sàn nhà và được đặt bên chỗ đặt công tắc khẩn.
Đầu báo khói /nhiệt ( Smoke/ Heat Detector):
- Trong các phòng riêng biệt được lắp các đầu báo khói loại ION chúng sẽ nhận biết được dấu hiệu cháy khi khói của đám cháy thâm nhập vào buồng cảm ứng của nó. Các đầu báo ở đây hoạt động với độ tin cậy cao, phù hợp cho môi trường có độ ẩm, nhiệt độ biến đổi mạnh, chống nhiễu cao. Các đầu báo khói được lắp đặt trên trần nhà tại các kho, phòng.
Công tắc kéo khẩn ( Pull Station)
- Thiết bị này cho phép người sử dụng chủ động truyền tín hiệu báo cháy về trung tâm bằng cách kéo giật công tắc. Công tắc lắp đặt trên tường và các cấu kiện xây dựng ở độ cao 1.5m tính từ sàn nhà (TCVN 5738 – 1993). Ngoài ra, công tắc này cũng được kết nối với hệ thống chữa cháy (cấp nước vách tường, Spinkler..)
